Trung Quốc không chỉ nổi tiếng là quốc gia lớn thứ 3 thế giới với lịch sử lâu đời mà còn được công nhận là quốc gia có nền văn hóa ẩm thực thuộc hàng đầu thế giới. Nền ẩm thực Trung Quốc được hình thành và phát triển dưới sự tác động của nhiều yếu tố bao gồm văn hóa, khí hậu, lịch sử,… Từ đó đã tạo nên những nét độc đáo riêng biệt trong nghệ thuật ẩm thực truyền thống của Trung Quốc. Hãy cùng Đông Phương tìm hiểu văn hóa ẩm thực Trung Quốc có gì độc đáo nhé!
Khám phá nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực Trung Quốc
Ẩm thực truyền thống Trung Quốc được biết đến như một “bức tranh đa màu sắc” kết hợp hài hòa giữa hương vị độc đáo cùng cách trang trí đầy ấn tượng.
Cùng với sự hình thành của đất nước, ẩm thực Trung Quốc đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử. Nó bắt nguồn từ nhiều vùng miền khác nhau và dần lan rộng ra khắp nơi trên thế giới. Trung Quốc là một quốc gia rộng lớn với địa hình đa dạng cùng khí hậu vùng miền có sự phân hóa sâu sắc. Chính vì vậy, nền ẩm thực nơi đây cực kỳ phong phú và đa dạng từ nguyên liệu cho đến cách chế biến. Khi tìm hiểu về văn hóa ẩm thực Trung Quốc, bạn sẽ được đắm chìm trong một bức tranh ẩm thực sống động đầy màu sắc.
Như đã đề cập, nền ẩm thực của Trung Hoa trải qua hàng nghìn năm phát triển. Các món ăn ở đây thường có mùi vị nồng đậm từ tỏi và hành rất đặc trưng, đa phần được chế biến bằng các hình thức như chiên, nướng và hấp. Song, trải qua nhiều thế kỷ, gạo vẫn là thực phẩm chính của người dân Trung Quốc. Ngoài ra, ở khu vực phía Bắc, người dân cũng thường sử dụng bột mì nhằm thay thế cho gạo. Từ đó, khi nhắc về các món ăn được làm từ bột mì đặc trưng ẩm thực Trung Quốc thì không thể không kể đến ba món ăn nổi tiếng là bánh bao, sủi cảo và mì sợi. Bên cạnh đó, người Trung Quốc cũng rất chú trọng vào việc sử dụng gia vị trong các món ăn, phổ biến nhất là xì dầu và ngũ vị hương.
Tập quán ăn uống của 8 trường phái ẩm thực Trung Quốc
Trong phong tục tập quán Trung Hoa thì ẩm thực của Trung Quốc được chia thành 8 trường phái chính là: Sơn Đông, Quảng Đông, Tứ Xuyên, Phúc Kiến, Hồ Nam, Chiết Giang, Giang Tô và An Huy. Sự phân biệt này là do mỗi khu vực đều có những đặc trưng riêng trong cách sử dụng nguyên liệu, gia vị cùng nghệ thuật dùng lửa và nước trong quá trình chế biến. Tiếp theo chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về văn hóa ẩm thực Trung Quốc qua từng vùng miền khác nhau như thế nào nhé.
Trường phái ẩm thực Sơn Đông – 山东菜系
Văn hóa ẩm thực ở Sơn Đông Trung Quốc còn được biết với tên gọi quen thuộc là Lỗ Thái. Sơn Đông là một tỉnh nằm ở ven biển phía Đông của Trung Quốc, gần phía hạ lưu của sông Hoàng Hà. Tên gọi “Sơn Đông” bắt nguồn từ vị trí địa lý của khu vực này nằm ở phía Đông Thái Hành Sơn. Nhờ địa hình thuận lợi mà khí hậu ở Sơn Đông thường ấm áp cùng đất đai phì nhiêu, màu mỡ. Đây cũng là lý do ẩm thực Sơn Đông nổi bật với các món ăn được làm từ lúa mì và rau củ quả chất lượng.
Nhìn chung, các món ăn của vùng Sơn Đông chủ yếu mang hương vị nồng đậm, đặc biệt là hành và tỏi. Người dân tại Sơn Đông rất ưa chuộng các món chiên, nướng và hấp. Bên cạnh đó, họ cũng rất chú trọng về màu sắc và cách bày trí của từng món ăn. Dưới đây, Đông Phương sẽ giới thiệu đến bạn một số món ăn ngon tại Sơn Đông Trung Quốc cùng với cách đọc trong tiếng Trung của từng món ăn.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 糖醋鲤鱼 | Táng cù lǐyú | Cá chép chua ngọt |
| 芙蓉鸡片 | Fúróng jī piàn | Phù dung kê phiến / Gà cắt lát xào thập cẩm |
| 葱烧海参 | Cōng shāo hǎishēn | Hải sâm xào hành |
| 九转大肠 | Jiǔ zhuǎn dàcháng | Ruột heo ram mặn |
| 德州扒鸡 | Dézhōu bā jī | Gà om Đức Châu |
| 乌鱼蛋汤 | Wū yú dàn tāng | Canh trứng cá quả |
| 蝴蝶海参 | Húdié hǎishēn | Hồ điệp hải sâm |
| 一品豆腐 | Yīpǐn dòufu | Đậu hủ nhất phẩm |
| 油爆双脆 | Yóu bào shuāng cuì | Dầu bộc song thuý |
| 扒原壳鲍鱼 | Bā yuán ké bàoyú | Bào ngư nướng nguyên vỏ |
Trường phái ẩm thực Tứ Xuyên – 西川菜系
Ẩm thực Tứ Xuyên Trung Quốc thường được người dân bản địa gọi với cái tên khác là Xuyên Thái. Đây là một trường phái ẩm thực nổi danh lâu đời tại xứ Trung Hoa. Ẩm thực Tứ Xuyên được chia thành hai trường phái nhỏ bao gồm Thành Đô và Trùng Khánh với khẩu vị chính là mặn và cay.
Có thể nói, khi nhắc đến ẩm thực Tứ Xuyên, hầu như ai cũng sẽ nghĩ ngay đến những món ăn cực kỳ cay nồng. Bên cạnh đó, các món ăn Tứ Xuyên cũng đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa các vị ngọt, mặn, chua, đắng, thơm. Cùng Đông Phương khám phá các món ăn trứ danh tại Tứ Xuyên không thể bỏ qua ngay sau đây nhé.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 麻辣火锅 | Málà huǒguō | Lẩu cay Tứ Xuyên |
| 麻婆豆腐 | Mābōdōfu | Đậu phụ ma bà |
| 凉拌鸡 | Liángbàn jī | Gà nguội với nước sốt cay |
| 回锅肉 | Huíguōròu | Thịt heo nấu hai lần |
| 辣子鸡 | Làzǐ jī | Gà cay |
| 樟茶鸭 | Zhāng chá yā | Vịt hun khói trà Tứ Xuyên |
| 水煮鱼 | Shuǐ zhǔ yú | Canh cá cay Tứ Xuyên |
| 麻辣凉粉 | Málà liángfěn | Thạch đậu xanh sa tế cay |
Trường phái ẩm thực Quảng Đông – 广东菜系
Ẩm thực Quảng Đông hay còn được gọi là Việt Thái, là sự kết hợp đặc biệt của nhiều trường phái ẩm thực khác nhau, bao gồm cả ẩm thực phương Tây. Trong đó, ba nền tảng chính làm nên trường phái ẩm thực Trung Quốc – Quảng Đông là Quảng Châu, Triều Châu và Đông Giang. Điều này làm cho các món ăn Quảng Đông nổi tiếng với sự đa dạng về nguyên liệu và nhiều mùi vị đặc sắc.
Những món ăn Quảng Đông có thể được chế biến theo 21 cách khác nhau như chiên rán, quay, hầm, nướng, xào, hấp, kho, chao hấp bát úp,… Dưới đây là một số món ăn đặc trưng tại Quảng Đông mà các bạn có thể tham khảo nếu có dịp ghé qua nơi này.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 阿一鲍鱼 | Ā yī bàoyú | Bào ngư A Nhất |
| 广州文昌鸡 | Guǎngzhōu wénchāng jī | Gà Văn Xương Quảng Châu |
| 明炉烤乳猪 | Míng lú kǎo rǔ zhū | Heo sữa đốt lò |
| 新龙皇夜宴 | Xīn lóng huáng yèyàn | Tân long hoàng dạ yến (Món ăn được làm từ tôm hùm) |
| 半岛御品官燕 | Bàndǎo yù pǐn guān yàn | Bán đảo ngự phẩm quan yến (Món ăn được làm từ tổ yến) |
| 清蒸东星斑 | Qīngzhēng dōngxīngbān | Cá mú hấp |
| 挂炉烧鹅 | Guà lú shāo é | Ngỗng nướng |
| 生拆蟹肉烩海虎翅 | Shēng chāi xiè ròu huì hǎi hǔ chì | Cua hấp vi cá |
| 雁南飞茶田鸭 | Yàn nán fēi chá tián yā | Nhạn nam phi trà điền áp (Món ăn được làm từ thịt vịt là lá trà) |
| 潮州卤味 | Cháozhōu lǔwèi | Món kho Triều Châu |
Trường phái ẩm thực Giang Tô – 江苏菜系
Ẩm thực Giang Tô được gọi tắt là Tô Thái, hợp thành từ nền ẩm thực của 4 bốn địa phương bao gồm: Hoài Dương, Kim Lăng, Tô Tích, Từ Hải.
Các đầu bếp theo trường phái Giang Tô cực kỳ chú trọng đến kỹ thuật dùng dao với cách chế biến vô cùng tinh tế để đảm bảo được sự tươi mát và thanh đạm của món ăn. Khi thưởng thức các món ăn tại Giang Tô, bạn sẽ phải bất ngờ với hình thức trang trí cực kỳ đẹp mắt cùng với hương vị khó quên. Ngoài ra, người Giang Tô sẽ không sử dụng xì dầu nhiều trong nấu nướng mà chủ yếu là dùng đường, giấm để tạo nên vị chua, ngọt đặc trưng của món ăn nơi đây. Dưới đây là một số món ăn ngon tại Giang Tô mà các bạn có thể tham khảo khi đến đây.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 三套鸭 | Sān tào yā | Tam bộ áp (món vịt có 3 cái đầu) |
| 老鸭汤 | Lǎo yā tāng | Canh vịt già |
| 文思豆腐 | Wénsī dòufu | Đậu hũ văn tứ |
| 清炖狮子头 | Qīngdùn shīzi tóu | Thịt viên hầm |
| 凤尾虾 | Fèng wěi xiā | Tôm phượng hoàng |
| 桂花楂糕 | Guìhuā zhā gāo | Quế hoa cao |
| 清蒸鲥鱼 | Qīngzhēng shí yú | Cá cháy hấp |
Trường phái ẩm thực Phúc Kiến – 福建菜系
Ẩm thực Phúc Kiến hay còn gọi là Mân Thái rất nổi bật bởi sự tinh tế trong thực đơn cùng với sự chuẩn bị cực kỳ công phu. Trong đó, một số món ăn được chế biến theo cách rất đặc biệt như củ cải ở Phúc Kiến thường được cắt lát rất mỏng để dễ dàng trộn với nước xốt. Trường phái này bao gồm các món ăn từ Phúc Châu, Tuyền Châu và Hạ Môn, nhưng chủ yếu vẫn là Phúc Châu.
Nguyên liệu chủ yếu trong ẩm thực Phúc Kiến là hải sản, đồng thời khi chế biến món ăn Phúc Kiến rất chú trọng các vị ngọt, chua, mặn, thơm và màu sắc phải đẹp mắt. Đặc biệt, phong cách chế biến Mân Thái rất tươi mát, thanh dịu, nhiều thịt, không dầu mỡ. Tham khảo một số món ăn ngon tại Phúc Kiến trong bảng dưới đây nhé.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 佛跳墙 | Fútiàoqiáng | Phật nhảy tường |
| 泉州肉粽 | Quánzhōu ròu zòng | Bánh ú Tuyền Châu |
| 海蛎煎 | Hǎi lì jiān | Hàu biển chiên |
| 龙身凤尾虾 | Lóng shēn fèng wěi xiā | Tôm đầu rồng đuôi phụng |
| 醉排骨 | Zuì páigǔ | Sườn non nấu rượu |
Trường phái ẩm thực Chiết Giang – 浙江菜系
Ẩm thực Chiết Giang còn gọi lại Triết Thái, được kết hợp bởi các món ăn của Hàng Châu, Ninh Ba và Thiệu Hưng. Trong đó nổi tiếng nhất là các món ăn của Hàng Châu.
Các kỹ thuật nấu ăn tại Chiết Giang rất phong phú, đặc biệt là khi nấu các món hải sản. Hương vị nơi đây tập trung vào độ tươi, giòn và độ mềm của thực phẩm cũng như cách duy trì màu sắc và hương vị của các nguyên liệu. Triết Thái chú trọng ở hình thức bày trí các món ăn một cách trang nhã và đa dạng trên các loại bát đĩa tinh xảo. Đặc trưng của các món ăn thuộc trường phái ẩm thực Chiết Giang là tươi mềm, thanh đạm và không bị ngấy. Sau đây là một số món ăn ngon tại Chiết Giang mà Đông Phương muốn giới thiệu đến các bạn.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 西湖醋鱼 | Xīhú cù yú | Cá chua ngọt Tây Hồ |
| 东坡肉 | Dōng pō ròu | Thịt Đông Pha |
| 西湖莼菜汤 | Xīhú chúncài tāng | Canh rong lá ngò Tây Hồ |
| 龙井虾仁 | Lóngjǐng xiārén | Tôm long tỉnh |
| 冰糖甲鱼 | Bīngtáng jiǎyú | Ba ba đường phèn |
Trường phái ẩm thực Hồ Nam – 湖南菜系
Ẩm thực Hồ Nam còn được biết với tên phổ biến khác là Tương Thái, đã được hình thành từ thời nhà Hán. Trường phái ẩm thực Hồ Nam được phân thành 3 loại chính là: bếp lưu vực Hương Giang, bếp hồ Động Đình và bếp miền núi Hồ Nam. Trong đó, bếp lưu vực Hương Giang được xem là đại diện tiêu biểu nhất của trường phái ẩm thực tại Hồ Nam Trung Quốc.
Đặc trưng của bếp Hương Giang là những món ăn có nhiều thành phần cùng với cách chế biến rất tinh tế, đặc biệt chú trọng đến sự kết hợp của các nguyên liệu và các vị thẩm thấu. Khẩu vị cơ bản của bếp Hương Giang là nhiều chất béo, đặc, chua cay, hương vị thơm và nhẹ nhàng. Tuy nhiên, đặc trưng nhất của các món ăn Hồ Nam vẫn là vị chua cay. Tham khảo một số món ăn ngon tại Hồ Nam trong bảng sau đây nhé.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 组庵鱼翅 | Zǔ ān yúchì | Vi cá kho |
| 三层套鸡 | Quánjiāfú | Gà ba tầng |
| 剁椒鱼头 | Duò jiāo yú tóu | Đầu cá hấp ớt |
| 花菇无黄蛋 | Huā gū wú huáng dàn | Nấm đông cô nấu với trứng không lòng đỏ |
| 腊肉小炒 | Làròu xiǎochǎo | Thịt xông khói xào tỏi lá |
Trường phái ẩm thực An Huy – 安徽菜系
Trường phái ẩm thực An Huy thường được gọi tắt là Huy Thái, bao gồm các món ăn từ miền Nam An Huy và các khu vực dọc sông Trường Giang, Hoàng Hà. Đặc trưng của ẩm thực miền Nam An Huy là các món ninh hầm và rất chú trọng về cách dùng lửa. Bên cạnh đó, phong cách chế biến Huy Thái chủ yếu là quay, hầm và hun khói sống.
Món ăn nổi tiếng nhất của trường phái Huy Thái là vịt hồ lô. Ngoài ra, dưới đây là một số món ăn đặc sắc khác tại An Huy mà các bạn có thể tham khảo.
| Tiếng Trung | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 葫芦鸭子 | Húlu yāzi | Vịt hồ lô |
| 火腿炖甲鱼 | Huǒtuǐ dùn jiǎyú | Rùa hầm giăm bông |
| 红烧果子狸 | Hóngshāo guǒzi lí | Cầy kho tàu |
| 黄山炖鸽 | Huángshān dùn gē | Bồ câu hầm Hoàng Sơn |
| 腌鲜鳜鱼 | Yān xiān guì yú | Cá quế ngâm muối chua |
| 清蒸石鸡 | Qīngzhēng shí jī | Gà đá hấp |
Một số món đặc sản của ẩm thực Trung Quốc
Ẩm thực Trung Hoa chưa bao giờ làm cho các tín đồ “sành ăn” phải thất vọng bởi hương vị độc đáo cùng chất lượng tuyệt vời trong từng món ăn. Hãy cùng Đông Phương điểm qua 5 đặc sản nổi tiếng được mệnh danh là “đáng đồng tiền” nhất của đất nước tỷ dân này nhé!
Vịt quay Bắc Kinh – Tinh hoa ẩm thực Trung Quốc
Vịt quay Bắc Kinh là một trong những món ăn nổi tiếng nhất của nền văn hóa ẩm thực Trung Quốc. Món ăn này được ví là “vua” của các món ăn được chế biến từ vịt và đã xuất hiện trong ẩm thực Trung Hoa từ thời phong kiến. Đặc điểm nổi bật của món ăn này là lớp da vịt mỏng và giòn rụm. Thịt vịt thường được cắt thành từng miếng vừa ăn, đi kèm với các món phụ như hành lá, dưa leo, nước sốt ngọt, bánh tráng.
Phật nhảy tường – Ẩm thực truyền thống của Trung Quốc
Phật nhảy tường là một trong những món ăn Trung Quốc có tên gọi khá độc đáo làm cho nhiều thực khách tò mò và thích thú. Món ăn này được xếp vào danh sách các món “Cao lương mỹ vị” tại Trung Quốc do được làm từ 30 loại nguyên liệu đắt đỏ cùng với cách chế biến công phu.
Đậu phụ thối – Hương vị đặc sắc trong nền ẩm thực Trung Hoa
Nhắc đến đặc sản của Trung Quốc, chắc chắn không thể thiếu đậu phụ thối. Đây là một loại đậu phụ được lên men bằng nước muối và có mùi vị khá nặng theo đúng tên gọi của nó là “đậu phụ thối”. Dù có mùi khá “khó ngửi” nhưng đối với những người sành ăn, đây lại là một món ăn cực kỳ được “chào đón” tại Trung Quốc và họ truyền tai rằng đậu phụ này càng thối sẽ càng ngon.
Gà Cung Bảo – Món ăn trứ danh tại Trung Quốc
Gà Cung Bảo hay còn gọi là gà Kung Pao Tứ Xuyên, là một đặc sản nổi danh khác không kém vịt quay Bắc Kinh. Món ăn này được làm từ thịt gà cắt nhỏ nấu với ớt và đậu phộng. Vị ngọt thanh từ gà, vị cay nồng từ ớt kết hợp với hương thơm béo ngậy của đậu phộng của món ăn này sẽ làm cho các thực khách không thể “ngừng đũa”.
Đậu hũ sốt cay Tứ Xuyên – Món ăn đặc sản Trung Hoa
Đậu hũ sốt cay Tứ Xuyên có nguồn gốc từ tỉnh Tứ Xuyên Trung Quốc và được xem là một điểm nhấn đặc biệt trong văn hóa ẩm thực của nơi đây. Món ăn này được làm từ các nguyên liệu rất đơn giản như đậu hũ non, thịt bằm, tỏi, ớt và tương đậu cay. Điểm đặc sắc của đậu hũ sốt cay Tứ Xuyên là ở sự kết hợp hài hòa giữa vị cay nồng của tương đậu, vị ngọt từ thịt băm và sự mềm mại của những miếng đậu hũ non.
Sau khi khám phá sâu sắc về nền văn hóa ẩm thực của người Trung Quốc, chắc hẵn bạn đã bắt đầu thấy hứng thú với đất nước này. Để khám phá thêm về Trung Quốc thông qua ngôn ngữ, bạn có thể tham gia khóa học tiếng Trung Giao tiếp của Đông Phương. Trung tâm này áp dụng một phương pháp giảng dạy hiện đại, kết hợp cả giảng dạy trực tuyến và giảng dạy trực tiếp. Đồng thời, họ sử dụng tài liệu học đa dạng, phương tiện đa phương tiện, và công nghệ giáo dục để tối ưu hóa quá trình học tập.
Tóm lại, văn hóa ẩm thực Trung Quốc là một đề tài khá thú vị khi nhắc đến đất nước tỷ dân này. Hy vọng những thông tin được chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích về nền ẩm thực Trung Quốc. Nếu có dịp du lịch Trung Quốc hoặc các bạn sinh viên đang có dự định du học, định cư Trung Quốc, đừng quên trải nghiệm các món ăn đặc sản của “đất nước tỷ dân” này nhé! Đồng hành cùng Đông Phương với các khóa học tiếng Trung cấp tốc để có nền tảng Hoa ngữ vững vàng, giúp bạn giao tiếp thành thạo khi đặt chân đến đất nước Trung Hoa.
TRUNG TÂM TIẾNG TRUNG – HOA NGỮ ĐÔNG PHƯƠNG
- Website: https://tiengtrungcaptoc.vn/
- Chi nhánh 1: Số 956, Tỉnh Lộ 43, Bình Chiểu, Thủ Đức, Hồ Chí Minh
- Chi nhánh 2: Số 270/7 Hoàng Hoa Thám, phường 5, Hồ Chí Minh
- Chi nhánh 3: Làng đại học, Phường Đông Hoà, Dĩ An, Bình Dương
- Hotline: 0976 953 674
