Khi học tiếng Trung, một trong những điều khiến người học gặp khó khăn nhất chính là hệ thống chữ viết tượng hình phức tạp. Có một công cụ hữu ích giúp bạn tiếp cận tiếng Trung dễ dàng hơn – đó chính là hệ thống phiên âm Pinyin. Vậy Pinyin là gì và vì sao nó lại quan trọng đến vậy trong hành trình học tiếng Trung? Hãy cùng Tiếng Trung Cấp Tốc tìm hiểu ngay sau đây.
Pinyin là gì?
Pinyin (bính âm, phiên âm Hán–Việt là “phanh âm”) là một hệ thống mã hoá phát âm tiếng Trung hay chữ Hán phổ thông sang chữ Latinh. Ra đời từ dự án cải cách chữ viết của Chính phủ Trung Quốc từ 1955 – 1957, do Ủy ban Cải cách Ký tự ký triển khai.
Hệ thống Pinyin chính thức được thông qua vào 11/02/1958, khi đó nó được dùng để giảng dạy phát âm cả tiếng Quan Thoại, các phương ngữ và tiếng dân tộc thiểu số ở Trung Quốc. Đến năm 1982, Pinyin chính thức trở thành tiêu chuẩn quốc tế ISO 7098, được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu khi học tiếng Trung.
>> Xem thêm:
Lợi ích, khó khăn khi học Pinyin là gì?
Pinyin là một công cụ đắc lực khi mới bắt đầu học tiếng Trung. Để tiến xa và thực sự “sử dụng được” tiếng Trung hiệu quả, bạn cần nắm rõ lợi ích và khó khăn khi học tiếng Trung theo phiên âm Latinh dưới đây:
Lợi ích, khi học Pinyin
- Pinyin là công cụ giúp người học phát âm chính xác ngay từ ban đầu. Nó đặt nền tảng để sau này phát triển kỹ năng nghe – nói hiệu quả hơn.
- Thanh điệu rõ ràng, giúp người học nhận biết và thực hành phát âm đúng thanh điệu – yếu tố rất quan trọng trong ngôn ngữ Trung.
- Dễ tra từ, dễ nhập liệu, giúp người học có thể tra từ trong từ điển hoặc nhập liệu nhanh hơn trên máy tính và điện thoại. Điều này cực kỳ thuận tiện cho cả trẻ em và người lớn khi học tiếng Trung.
- Việc đọc chính xác từ ngay từ lúc mới học giúp tạo động lực và cảm giác “đã làm được”, từ đó kích thích việc học sâu hơn.
Khó khăn cần lưu ý khi học Pinyin là gì?
- Nhiều người bắt đầu học tiếng Trung có xu hướng chỉ dùng Pinyin mà không học chữ – dẫn đến việc không thể đọc, viết hoặc hiểu cấu trúc chữ Hán.
- Rất nhiều từ có cùng một phiên âm Pinyin nhưng khác nghĩa và khác ký tự: ví dụ “táng” có thể là 堂 (phòng), 糖 (kẹo), 汤 (súp)… Nếu không học chữ, người học dễ nhầm lẫn.
- Phát âm Latinh nhưng khác ngữ âm tiếng Anh, một số ký tự Pinyin như “c”, “q”, “x” không đọc giống tiếng Anh. Nếu đọc theo âm Anh sẽ dẫn đến sai lệch, cần học đúng cách để phát âm tiếng Trung chính xác.
- Một số thanh của từ có thể biến đổi phụ thuộc vào lời nói liên tục, mà Pinyin tĩnh không phản ánh được điều này. Người học cần chú ý phát âm trong câu, không chỉ từng âm đơn lẻ.
Bí quyết giúp trẻ sử dụng Pinyin dễ dàng, hiệu quả hơn
Việc làm quen với Pinyin ngay từ đầu là một bước đệm quan trọng giúp trẻ phát âm tiếng Trung chuẩn xác. Sau khi hiểu rõ Pinyin là gì, để người học tiếng Trung tiếp thu nhanh và sử dụng thành thạo hệ thống phiên âm này, cần có một số bí quyết học tập đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả dưới đây:
Rèn luyện đúng vị trí phát âm
Một trong những yếu tố then chốt khi học Pinyin là cách đặt lưỡi và điều chỉnh khẩu hình miệng. Người học tiếng Trung mới cần được hướng dẫn phát âm đúng vị trí (nâng đầu lưỡi khi phát âm âm “zh”, mở rộng khoang miệng cho âm “a”,…). Khi biết cách kiểm soát vị trí của lưỡi và vòm họng, âm phát ra sẽ trong, rõ và gần giống người bản xứ hơn.
Kết hợp luyện Pinyin với chữ Hán
Việc chỉ học Pinyin mà bỏ qua chữ Hán dễ khiến trẻ bị lệ thuộc và khó tiến xa. Do đó, nên kết hợp học đồng thời cả Pinyin và Hán tự. Việc luyện đọc và viết song hành giúp trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ toàn diện, vừa có thể phát âm, vừa có thể ghi nhớ từ vựng lâu dài. Mỗi ngày, chỉ cần 15–20 phút luyện đọc Pinyin và viết lại chữ Hán tương ứng là đã đủ để bạn học tiếng Trung hiệu quả.
>> Xem thêm:
Tránh nhầm lẫn giữa âm tiếng Trung và tiếng Việt/Anh
Nhiều phụ huynh và học sinh có thói quen “so sánh” phát âm Pinyin với tiếng Việt hoặc tiếng Anh, ví dụ đọc “x” như “s” hoặc “q” như “qu”. Điều này khiến người học mới dễ phát âm sai từ gốc. Người học cần hiểu rõ quy luật riêng của Pinyin để luyện phát âm đúng theo chuẩn âm, kết hợp nghe và lặp lại qua video, ghi âm.
Hiểu rõ Pinyin là gì không chỉ giúp bạn phát âm chuẩn ngay từ đầu mà còn tạo nền tảng cho việc nghe, nói và ghi nhớ từ vựng tiếng Trung hiệu quả hơn. Dù không phải là phần duy nhất trong ngôn ngữ Trung Quốc nhưng Pinyin lại là bước khởi đầu không thể thiếu nếu bạn muốn học tiếng Trung bài bản, dễ ghi nhớ khi ngôn ngữ này. Vì thế, dành thời gian làm quen và luyện tập Pinyin mỗi ngày chính là đầu tư khôn ngoan cho tương lai học tập của bạn. Ngoài ra, nếu bạn muốn chinh phục tiếng Trung thì hãy liên hệ với Tiếng Trung Cấp Tốc và chọn cho mình một khóa học phù hợp nhé!
